Meslek Seçimi
Meslek seçimi hayatımızda verdiğimiz önemli kararlardan biridir.Peki bu önemli kararı verirken nelere dikkat etmeliyiz? Anne-baba olarak bizlere düşen görevler neler?Şimdi hep beraber bunlara bir bakalım.
•Meslek Seçimi Nedir?
Meslek, Bir kimsenin hayatını kazanmak için yaptığı ,kuralları toplum tarafından belirlenmiş, belli bir eğitimle kazanılan bilgi ve becerilere dayalı faaliyetler bütünüdür. Meslek, bireyin kendini ve yeteneklerini geliştirme, gerçekleştirme yoludur. Meslek bireyin kişilik özelliklerini, ideallerini, hayat görüşünü, değerlerini belirler.
“Sevdiğiniz bir işi meslek edinirseniz, hayatta bir gün dahi olsa işte çalışmış olmazsınız. Ben hayatta bir gün dahi işte çalışmadım. Çalışmalarımın tümü sadece keyif ve mutluluktan ibaretti.''(Edison)
•Meslek Seçimi
Bireyin kendisine uygun olan meslekleri çeşitli yönleri ile değerlendirip, tercih edilen meslekler arasından, girme olasılığı en yüksek olana yönelmesidir .
Bireyde çocuklukta bir meslek fikrinin oluşmaya başlamasından itibaren, Yetişkinlikte bir meslek sahibi oluncaya kadar geçen gelişim sürecini kapsar. Yani, meslek seçimi bir anda verilen bir karar değil, meslek gelişim süreci içinde biçimlenip ortaya çıkmaktadır.
• Mesleki Gelişim Süreci
5 Aşamada Yaşanır.
1- Uyanış ve farkında olma: (5-12 Yaş) Çocuk, çevredeki insanların farklı uğraşları olduğunu, çeşitli meslekler olduğunu görmeye ve anlamaya başlar.
2- Meslekleri keşfetme: (12-15 Yaş) Çocuk bu dönemde kişilerin ve mesleklerin ortak ve farklı yönleri hakkında bilgi sahibi olmaya başlar.
3- Karar verme: (15-18 Yaş) Genç kendisi ve meslekler hakkında edindiği bilgileri eşleştirmeye ve geleceğine ilişkin idealler oluşturmaya başlar.
4- Hazırlık: (18-23 Yaş) Genç seçtiği alan, okul ve yaptığı etkinliklerle mesleğe hazırlanır.
5- İşe yerleşme: Bireyin iş dünyasında yerini alarak çalışmaya başladığı dönemdir.
• İlgiler
Bir kimse herhangi bir zorlama olmadığı, Kendisine bir ödül vaat edilmediği halde kendiliğinden bazı faaliyetlere girişiyor ve bundan doyum sağlıyorsa bu kimsenin o faaliyete karşı ilgisinin olduğu söylenebilir. Bireyin seçme özgürlüğü olduğu durumlarda gerçek ilgiyi saptama olasılığı daha yüksektir. Bir kimse önünde çeşitli faaliyet imkanları olduğu halde hep belli bir faaliyet türüne yöneliyorsa o faaliyete alanına ilgisi var demektir.
• Yetenek
Yetenek; öğrenme gücü, belli bir eğitimden yararlanabilme gücü olarak tanımlanabilir. Yapılan işlerin karmaşıklık düzeyi arttıkça gerektirdiği yetenek düzeyi de artar. Genel öğrenme gücü ya da genel yetenek yanında pek çok özel yetenekler de vardır. Bir kimse kelimelerle ifade edilen kavramları kolaylıkla öğrenebilir ve bu onları akıl yürütebilirken bir başkası sayılarla ilgili kavramları anlama ve akıl yürütmede başarılı olabilirken bazıları da birkaç alanda başarılı olabilmektedir.
Başlıca Yetenek Alanları
Genel akademik yetenek, sözel yetenek, sayısal yetenek ve şekil-uzay ilişkileri yeteneği olmak üzere üç tür yeteneği içeren bir kavramdır.Her yükseköğretim programındaki başarıda bu üç yetenek de gerekli olmakla birlikte bazı programlardaki başarıda bunlardan biri veya ikisi daha fazla rol oynamaktadır.
• Değerler
Bir kimsenin "Ben ne için çalışıyorum", "Mesleğimden, hayattan ne bekliyorum" gibi sorulara verdiği cevaplar o kişinin meslek değerini yansıtır. Bu cevaplar "Yeteneklerimi geliştirmek için", "Sevdiğim faaliyetleri yapıp mutlu olmak için" ya da " "Çok para kazanıp zengin olmak için"... vb. olabilir. Değerlerini yakından tanıyan bir kimse, bunlara uygun iş ve pozisyonları kolaylıkla bulabileceği mesleklere yönelebilir ve eğitimi sırasında kendini o pozisyonların gereklerine göre yetiştirebilir.
Anne Babalar Olarak Neler Yapabilirsiniz?
1- Lise döneminde çocuğunuz farklı meslekleri araştırmasını teşvik edin ve öğrendiklerini sizinle paylaşmasını sağlayın.
2- Çocuğunuzla ortak bir plan hazırlayarak farklı mesleklerin yapıldığı iş yerlerini ziyaret etmeye çalışın. Çevrenizde farklı mesleklerde çalışan tanıdıklarınızla randevu ayarlayın ve çocuğunuzun meslekleri yerinde gözlemlemesini sağlayın.
3- Çocuğunuzun kendisini tanımasına katkı sağlayın. Örneğin; seni tanımlayan 3 özelliği sırala veya en çok zorlandığın 3 şey nedir? gibi sorularla çocuğunuzun kendi özelliklerini düşünmesini sağlayın.
4- Çocuğunuzda gözlemlediğiniz güçlü yönleri çocuğunuzla paylaşın.
5- Çocuğunuzla ileride nasıl bir yaşam tarzına sahip olmak istediği üzerine sohbet edin. Hayal ettiği standartlara ulaşması için bugün neler yapması gerektiğini belirleyin.
6-Çocuğunuzun bugün yapması gereken görevleri belirli bir plan çerçevesinde yapması için teşvik edin.
7-Çocuğunuzun seçimlerinde baskıcı bir tutum sergilemeyin. Çocuğunuz ile birlikte konuşarak onun için en doğru seçimi belirlemeye çalışın.
